Yahudi takvimine göre 5766 yılına denk gelen Hanuka bayramı bu sene Noel ile aynı günde 25 Aralık’ta tüm dünyada kutlandı. Hazreti İsa’nın doğum günü olan Noel her sene aynı günde olmasına rağmen Hanuka Yahudi takvimine göre değişebiliyor. Hanuka Işıklar bayramı bir hatırlatma bayramıdır. Adamak anlamına gelen Hanuka aslında Kudüs tapınağı ile ilgilidir. MÖ 167 yılında kutsal tapınakta her zaman aralıksız yanan bir lamba varmış. Yahudiliğin yasaklanması ve putperestliğin serbest bırakılması ile bu ateş sönmüştü. Tapınak yeniden adandığında kalan kutsal yağın sadece bir gün yetecek kadar olduğu anlaşılmıştı. İhtiyaç olan yağı hazırlamak ise sekiz gün sürecekti. Fakat lamba o bir günlük yağ ile mucizevî bir şekilde sekiz gün süresince yanmıştı. Bu mucizeyi anmak için sekiz gün boyunca her gün bir mum ekleyerek ilk gün iki sonra üç ve en son gün dokuz mumla Hanukkiya denilen dokuz ayaklı şamdan yakılır. Yakılırken tüm aile bir araya gelir ve erkekler kafalarını kipa denilen küçük şapkalar ile örter. Dua edildikten sonra yaş sırasına göre mumlar yakılır. İlk gece baba ile başlayan mum yakma töreni daha sonra anne ve yaşına göre çocuklar ile sırasıyla devam edilir. Yahudi çocuklar için bu bayramı cazip kılmak ve gelenekleri öğretmek çok zordur nedense. Noel mevsimine denk gelen bu bayramda çocuklar sokağa çıktığında her alışveriş merkezinde, birçok dükkânda değişik Noel babalara rastlamaktadır. Çocuk aklı ile onların hepsinin aynı kişi olduğunu düşünürler. Çocukların uslu olmasını isteyen ebeveynlerde “uslu durursanız Noel Baba sizin de evinize gelir ve istediğiniz hediyeleri getirir” derler. Noel babanın aynı anda birçok yere yetiştiğini zanneden çocuklarda buna inanır. Yaşları büyüdükçe hediyeleri Noel babanın değil de kendi babalarının getirdiğini anlayan, gören, onu iş üstünde yakalayanlar için sorun çabuk bir şekilde hal olabilir ama ya çocuk istediği hediyelerin hepsini aldırabilmek için hala Noel Baba’ya inanıyorsa ne yapılır? İnanıyorum derse aksi nasıl söylenir? Hangi anne veya babanın gönlü elverir o küçük hayalleri yıkmaya? Biz gene dinimizin parçası olmamasına rağmen evimize Noel ağacını koyacağız. Hediye alıp vermek, sevdiklerimizin hepsini aynı günde düşünmek ve mutluluklarını paylaşabilmek için kutlayacağız. Yılbaşı gecesi veya Noel sonuçta her ikisi de çok güzel birer kutlama. Bu sene galiba hem gülerek hem kızarak çocuklarıma Noel Baba’nın olmadığını söylemek zorunda kalacağım çünkü geçen sene istedikleri listede gazete ve televizyonda gördükleri her türlü oyuncak, elektronik eşya ve giyim kuşam vardı. O kadar insafsızca bir hediye listesi hazırlamışlardı ki ne vakit, ne para olarak yetişememiştik. Son güne kadar hala eklemeler yapılıyordu çünkü istenen hediyelerin hepsi gelecek diye yanlış bir inançları vardı. Bu sene yapacakları listenin boyuna göre karar vereceğiz. Kim bilir belki bir sene daha uslu çocuk olarak kalacaklar. Bütün bunlar şunun şurasında sadece Aralık ayı için geçerli zaten. Diğer aylarda Noel Baba uyuduğundan uslu olmaya gerek görülmüyor. |
Eddi Anter 26.12.2005 |